Σχολική ζωή | Αναλυτικό Πρόγραμμα Παράστασης

Θεατρική Παράσταση - "Εκκλησιάζουσες" του Αριστοφάνη

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ

Η Πραξαγόρα μαζί με άλλες γυναίκες καταφέρνουν, με δόλο, να ψηφιστεί από την Εκκλησία του Δήμου η παράδοση της διακυβέρνησης στις γυναίκες. Μετά εφαρμόζει το πρόγραμμά της που βασίζεται στην κοινοκτημοσύνη αγαθών και….

ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΑΓΟΡΑ: Η γυναίκα που συλλαμβάνει το σχέδιο της ανατροπής και ανάληψης της εξουσίας από τις γυναίκες
ΓΥΝΑΙΚΕΣ : Δοκιμάζουν την συμπεριφορά τους στη συνέλευση
ΒΛΕΠΥΡΟΣ: Άντρας της Πραξαγόρας.
ΧΡΕΜΗΣ: Γείτονας του Βλέπυρου.
ΓΕΙΤΟΝΕΣ Α’ και Β’ : Ο ένας νομοταγής, ο άλλος πονηρός
ΚΥΡΗΚΑΙΝΑ: Ανακοινώνει τις διάφορες αποφάσεις
ΓΡΙΕΣ Α’, Β΄, Γ’ : Θέλουν να επωφεληθούν από τα μέτρα της Πραξαγόρας και διεκδικούν τον Νέο
ΝΕΑ: Τσακώνεται με τις γριές που προσπαθούν να αρπάξουν τον εραστή της
ΝΕΟΣ: Θέλει τη νέα αλλά θα υποχρεωθεί κατά το νόμο να πάει πρώτα με τις γριές
ΘΕΡΑΠΑΙΝΑ: Υπηρέτρια της Πραξαγόρας

ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ

1.« …θα σου πω αυτά που αποφασίσαμε στα Σκίρα με τις φίλες μου ..» (Πραξαγόρα)
Στα Σκίρα – κάθε χρόνο – γιορτάζονταν η θεά Αθηνά. Ήταν γιορτή των γυναικών μόνο
2. «… Αμ, αν είναι να μην πιω, τι το ‘βαλα το στεφάνι;.» (Γυναίκα)
Σε πολλές κωμωδίες του Αριστοφάνη βλέπουμε ότι οι γυναίκες αρέσκονταν πολύ στο να πίνουν
3.«Και τι κόκκινα ειν’ αυτά που βλέπω απάνω σου, μπογιές σου πετάξανε;» (Γείτονας στον Βλέπυρο)
Διορισμένοι υπάλληλοι «έβαφαν» αυτούς που δεν προσέρχονταν στη Συνέλευση ή αυτούς που αργούσαν, και η βαφή ήταν σημάδι ότι δεν δικαιούνταν αποζημίωση συμμετοχής

ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΟΥΣΕΣ

Αυτές που πήραν μέρος στην Εκκλησία του Δήμου

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

σημαίνει η Συνέλευση του λαού. Την Δημοκρατική εποχή η Εκκλησία του Δήμου ήταν το σημαντικότερο όργανο διακυβέρνησης της πόλης-κράτους. Σ’ αυτήν συμμετείχαν όλοι οι Αθηναίοι πολίτες άνω των 18 ετών. Μαζί με την Βουλή εξέλεγαν τους άρχοντες, νομοθετούσαν και αποφάσιζαν για ειρήνη ή πόλεμο. Έτσι κάθε πράξη εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής γινόταν αντικείμενο ενός κοινού ψηφίσματος Βουλής και Εκκλησίας. Η διαδικασία ήταν η εξής: Η Βουλή συζητούσε για έναν νόμο και αν τον αποδεχόταν, τον υπέβαλλε σαν πρόταση στην Εκκλησία, σαν προβούλευμα όπως έλεγαν. Η εκκλησία μπορούσε να τον δεχτεί, να τον απορρίψει ή να τον τροποποιήσει υψώνοντας τα χέρια. Κάθε πολίτης είχε το δικαίωμα να μιλήσει στην Εκκλησία του Δήμου. Ο Περικλής ψήφισε ένα νόμο, με βάση τον οποίο, κάθε πολίτης που λάμβανε μέρος στις συνελεύσεις της Εκκλησίας λάμβανε ένα ποσό σαν αμοιβή, που ανερχόταν στον μέσο ημερήσιο μισθό ενός εργάτη.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ

Οι γυναίκες την εποχή που έζησε ο Αριστοφάνης δεν θεωρούνται πρόσωπα με πλήρη δικαιώματα, αλλά ως τον θάνατό τους είναι υποταγμένες στην κυριαρχία ενός «κυρίου». Αυτός θα είναι κανονικά ο πατέρας τους, ύστερα ο άντρας τους ή ένας κοντινός συγγενής ή ένας κηδεμόνας, όμως πάντα ένας άντρας. Δεν έχουν περισσότερα πολιτικά ή ένδικα δικαιώματα από όσα είχαν οι δούλοι. Ότι ξέρουν οι κοπέλες της εποχής το έχουν μάθει από την μητέρα τους, τη γιαγιά τους ή από τις υπηρέτριες. Κυρίως τις δουλειές του σπιτιού (προ παντός να υφαίνουν και να κλώθουν μαλλί) με κάποια στοιχεία ανάγνωσης, αριθμητικής και κάποτε μουσικής και χορού. Η συνήθης συνταγή γάμου ήταν να παντρεύεται ο άντρας πλησιάζοντας τα τριάντα μια δεκαεξάχρονη κοπέλα, χωρίς απαραίτητα την συγκατάθεσή της, και με κριτήριο την κοινωνική, οικονομική κατάστασή της και το κατά πόσο θα ήταν ικανή να δώσει παιδιά και να τα αναθρέψει σωστά. «Έχουμε τις εταίρες για να μας δίνουν την απόλαυση, τις παλλακίδες για τις καθημερινές φροντίδες, τις συζύγους για να μας κάνουν νόμιμα παιδιά και να ‘ναι οι πιστοί φύλακες του σπιτιού μας», [Ψευδοδημοσθένης «Κατά Νέαιρας», 122]. Ο γάμος δεν βάζει τέλος στην σπιτική και περιορισμένη ζωή των γυναικών. Βέβαια οι γυναικωνίτες δεν έχουν κάγκελα και σίδερα και οι πόρτες δεν κλειδώνονται παρά μόνο τη νύχτα αλλά φτάνει η συνήθεια για να κρατάει τις γυναίκες μέσα στο σπίτι γι αυτό και έχουν χαρακτηριστικά λευκό δέρμα. Στην κλασσική εποχή βέβαια η παντρεμένη γυναίκα που έχει αποκτήσει την εμπιστοσύνη του άντρα της, κυβερνάει το σπίτι της με απόλυτη κυριαρχία. Άλλωστε ο άντρας της είναι πολύ απασχολημένος έξω στο επάγγελμά του, στην Εκκλησία του Δήμου και στα Δικαστήρια. Μα, δικαιωματικά, η γυναίκα του εξαρτάται εντελώς απ’ αυτόν και η εμπιστοσύνη, που της έχει, είναι κάθε στιγμή ανακλητή.

ΚΩΜΩΔΙΑ

Η κωμωδία, το άλλο είδος του δράματος, έχει σκοπό να προκαλέσει το γέλιο διακωμωδώντας, γελοιοποιώντας και σατιρίζοντας γεγονότα, πράξεις και καταστάσεις από τον δημόσιο βίο και από την ιδιωτική ζωή. Φαίνεται ότι και η κωμωδία ξεκίνησε από λατρευτικές τελετές προς τιμή του Διονύσου. Κατά τις τελετές αυτές γίνονταν κωμικές παραστάσεις φαλλικού χαρακτήρα, που σχετίζονταν με τη γονιμότητα γενικά. Αρχικά οι παραστάσεις ήταν αυτοσχεδιασμοί, αλλά με τον καιρό εξελίχθηκαν σε αυτόνομο, έντεχνο, ποιητικό και θεατρικό είδος στις Συρακούσες και, κυρίως στην Αθήνα. Η κωμωδία ονομάστηκε έτσι από το κώμος και ωδή. Κώμος ήταν ένα οργιαστικό ορχηστρικό τραγούδι, γεμάτο συμποσιακά, ερωτικά και άσεμνα επιφωνήματα, συνήθως πιωμένων ή οργιαζόντων ατόμων, με τις ανάλογες κινήσεις τους. Οι ηθοποιοί της κωμωδίας, αποκλειστικά άντρες, φορούσαν ρούχα παραγεμισμένα σε ορισμένα σημεία που έδειχναν σωματικές παραμορφώσεις, κινούνταν ανάλογα και είχαν πρόσθετους φανερούς φαλλούς και προσωπεία με αστείες μορφές και γκριμάτσες. Το λεξιλόγιο και όλη η γλώσσα της κωμωδίας ήταν ανοιχτή σε «αθυροστομίες». Το λεξιλόγιο αυτό ήταν κληρονομιά από τα προηγούμενα στάδια της κωμωδίας. Τα ποσοστά των αθυροστομιών ο Αριστοφάνης τα μείωσε στο ελάχιστο αλλά και πάλι η συχνότητα και ο αριθμός τους είναι τόσος ώστε ο Αριστοφάνης να θεωρείται αθυρόστομος – αφού δεν σώθηκαν έργα άλλων κωμωδιογράφων να δείξουν την έκταση του φαινομένου. Οι αθυρόστομες λέξεις και φράσεις είναι ονόματα πραγμάτων, γεγονότων και συμπεριφορών και η πρόθεσή τους ήταν να προκαλέσουν γέλιο, καγχασμό και στο βάθος κριτική ηθική τοποθέτηση

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ

Ο Αριστοφάνης (περίπου 446 με 385 π.Χ) γεννήθηκε την εποχή της ακμής της Αθήνας, μέσα στην μεγάλη οικονομική, πολιτική και πολιτισμική της άνθιση. Έτσι έζησε ως παιδί, έφηβος και νέος. Η άνθιση αυτή συνδέθηκε στη συνέχεια με τον πιο φρικτό και καταστροφικό στις συνέπειές του πολύχρονο πελοποννησιακό πόλεμο – μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης.
Έτσι ο Αριστοφάνης, από τα 20 χρόνια του περίπου, έζησε συνέχεια μέσα σε πόλεμο, στη φυσική λαχτάρα για ειρήνη και στην καλλιεργούμενη επιμονή για νίκη και παντοκρατορία.

Ο Αριστοφάνης είδε και βίωσε:

Ο Αριστοφάνης, πνεύμα οξύ και αστραφτερό, έγραψε συνολικά 44 κωμωδίες από τις οποίες έφτασαν σ’ εμάς πλήρεις οι 11 που είναι κατά χρονολογική σειρά οι εξής: Αχαρνής, Ιππής, Νεφέλαι, Σφήκες, Ειρήνη, Όρνιθες, Λυσιστράτη, Θεσμοφοριάζουσαι, Βάτραχοι, Εκκλησιάζουσαι, Πλούτος. Τα θέματα που σατιρίζει είναι κυρίως πολιτικές υποθέσεις και τα πρόσωπα που ασκούν την πολιτική, ο ξεπεσμός της παιδείας, η εκμετάλλευση της θρησκείας και, κυρίως, ο παραλογισμός του πολέμου.Το μαστίγωμα του πολέμου και των πολεμοκάπηλων και η προσήλωση του ποιητή στην ειρήνη αποτελούν την πηγή έμπνευσης πολλών έργων του, δεδομένου ότι η δημιουργικότερη περίοδος του Αριστοφάνη συμπίπτει με τον Πελοποννησιακό πόλεμο.

Στη θεατρική ομάδα συμμετέχουν οι μαθητές:

Αβντουλάρι Έρσι, Αλεξιάδης Ανανίας, Δέδε Παρασκευή, Κακαβελάκης Σταμάτης, Καμπίτσης Διονύσης, Κατζούνη Ερμιόνη, Κοντίνος Πάρης, Κορωνάκη Άρτεμις, Κυριακάκης Άρης, Λέκκας Γιώργος, Λιπνίτσκα Μάρτα, Μιχαλούτσος Γιώργος, Νικόλα Βασίλης, Παπαδάκος Στέλιος, Παπαδόπουλος Παναγιώτης, Παπακώστας-Καλαντζής Αλέξανδρος, Πάτση Σίσσυ, Προβατάς Σπύρος, Ροβίθης Νίκος, Σουβατζόγλου Γιώργος.

Ευχαριστούμε θερμά για την πολύτιμη βοήθειά τους, τους:

Κατζούνη Σταύρο (ξυλουργικές εργασίες)
Μαργαρίτη Χρήστο (Μουσική)
Βασιλειάδη Δέσποινα, Δήμο Ρέντη, Σχοινά Έφη,
Ψαρρού Κλιάνη Τούλα (ενδυμασίες)
Γιωτούλα Όλγα, Δημοπούλου Χριστίνα, Χαμηλοθώρη Ρίτσα (σκηνικά)
Ταταράκη Λία, Φούρκα Πέγκυ (μακέτα σκηνικού)
Ιωαννίδη Χαρούλα (προσκλήσεις)
καθώς και όλους αυτούς που μας προσέφεραν προσωπικά τους αντικείμενα απαραίτητα για τις ανάγκες της παράστασης.